İnsanlık tarihi kadar eski bir tarihe sahip olan hırsızlık; kişiye ait bir malın onun rızası dışında bir başka kişi tarafından yarar sağlamak amacıyla ele geçirilmesidir. Bu yapısı itibariyle bir suç olduğu için ceza hukukunda yer almaktadır.
Ceza Kanununda da hırsızlık suçu ‘malvarlığına karşı suçlar’ başlığı altında düzenlenmiştir. Bu düzenleme ile malvarlığının korunması, bireyin maddi varlığının korunması çerçevesinde ele almakta ve malvarlığına karşı işlenecek suçların cezalandırılması amaçlanmaktadır.
Hırsızlık sigortasında malvarlığında meydana gelen azalmaların giderilmesi amaçlandığı için, hırsızlık sigortaları da ‘Mal Sigortaları’ içinde yer almaktadır. Hırsızlık, kanuna göre zilyedinin rızası olmadan başkasına ait taşınır bir malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden almaktır.
Hırsızlık suçunun unsurları şunlardır
• Malın başkasına ait olması
• Taşınabilir olması
• Malın sahibinin (zilyedinin) rızası bulunmaması
• Malın alınması
• Malın bulunduğu yerden faydalanmak amacıyla alınması
Hırsızlık Sigortası; kırma, delme, yıkma devirme ve zorlamayla, aşma, tırmanma, kilit açma suretiyle, gizlice girilerek veya saklanarak, zor ve şiddet kullanarak, tehditle evlerdeki eşyalarda, işyeri, ticarethane, ambar, depo veya imalathanelerdeki mallarda, eşyalarda ve demirbaşlarda hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs sonucu meydan gelen maddi kayıp ve zararları teminat altına alan sigorta türüdür.
Sigortalıya ve kendisiyle birlikte sürekli oturanlara ve çalışanlarına ait sigortalanabilir kıymetler ile hırsızlık eylemi esnasında o yere girilmesi veya o yerin açılması esnasında verilecek tahribatlar da sigorta teminatı kapsamındadır.
Sigortalı yerlerde bulunan kıymetli evrak, tahvil, hisse senedi, mücevher, değerli madenler ve bunlardan yapılmış eşya, işlenmiş kıymetli taşlar, pul ve para koleksiyonları, sanat veya antika değeri olan tablo, heykel, kitap gibi kıymetler, bunlara ait bedellerin poliçeye yazılması ve kilit altında saklanması koşuluyla teminat altına alınabilmektedir.
Sigortanın Kapsamı
Aşağıdaki haller, hırsızlık veya hırsızlığa teşebbüs sayılan hallerdendir.
• Kırılma, delme, yıkma, devirme ve zorlama ile girilerek yapılan eylemler
• Araç, gereç veya bedeni çeviklik sayesinde tırmanma veya aşma suretiyle girerek
• Kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen açıl anahtarla veya anahtar uydurarak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma sureti ile girilerek
• Sigortalı yerlere gizlice girip saklanarak veya kapanarak
• Öldürme, yaralama, zor ve şiddet kullanma veya tehditle yapılan eylemler Yukarıda sıralanan rizikolar sadece biri veya birkaçı veya tamamı için verilebilir.
Ek Sözleşme ile Teminat Kapsamına Dahil Edilebilecek Haller Aşağıdaki hallerden herhangi birinin varlığını fırsat bilerek yapılan hırsızlık, yağma ve suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar sigorta teminatının dışında olup ancak ek sözleşme yapılarak teminat kapsamı içine alınabilirler:
• Sigorta söz1eşmesinde gösterilen yerlerin içinde ara1ıksız 30 günden fazla kimse bulunmaması,
• Poliçede gösterilen yerlerde bulunan kıymetlerin, bu yerlerden taşınması ve bu yerlerin dışındaki adreslerde tutulması,
• Grev, lokavt, kargaşalık ve bunların gerektirdiği askeri ve inzibati hareketler,
• Yangın, yıldırım, infilak, deprem, yanardağ püskürmesi, seylap, fırtına, yer kayması, kar ağırlığı,
• Sigortalının hizmetinde bulunan kimselerce yapılan hırsızlık ve tahribat,
• Kıyafet değiştirerek veya salahiyetli olmaksızın sıfat takınarak yapılan hırsızlıklar,
• Terörle Mücadele Kanununda belirtilen terör eylemleri ve bu eylemlerden doğan sabotaj ile bunları önlemek ve etkilerini azaltmak amacıyla yetkili organlar tarafından yapılan müdahaleler sonucunda meydana gelen zararlar
• Hırsızlık eylemini gerçekleştirmek amacıyla sigortalı kıymetlerin bulunduğu yere girilmesi veya bu yerlerin açılması esnasında yapılan tahribat da sigorta kapsamındadır.
Hırsızlık poliçeleri, konutlar ve ticari ve sınaî riskler için düzenlenmelerine göre sivil hırsızlık veya ticari hırsızlık poliçeleri olarak adlandırılabilirler.
Mal mevcutları değişkenlik arz eden depo, ardiye ve antrepolarda bulunan emtia için abonman hırsızlık poliçesi tanzim edilebilir.
Abonman hırsızlık poliçeleri en az 3 ay, en çok 1 yıl için düzenlenebilir.
Sigorta Kapsamı Dışında Kalan Haller
• Savaş, istila, düşman hareketleri, iç savaş, ihtilal, ayaklanma ve askeri hareketlerden yararlanılarak yapılan hırsızlık, yağma ve bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
• Herhangi bir nükleer yakıttan veya nükleer yakıtın yanması sonucu nükleer artıklardan ya da bunların gerektirdiği askeri ve inzibati tedbirlerden yararlanılarak yapılan, hırsızlık, yağma ve tahribat an sigortalı şeyler üzerinde yapılacak tasarruflardan yararlanılarak yapılan hırsızlık, yağma veya bu suçlara teşebbüsten kaynaklanan zararlar,
• Sigortalıyla birlikte yaşayan veya birlikte oturan kimseler tarafından yapılan hırsızlık ve tahribat,
• Hırsızların neden olacağı yangın, infilak ve dahili su zararları,
• Envanter açıkları.
